Nguyên tắc bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất cần nhớ

Ánh sáng là một trong những yếu tố cốt lõi quyết định đến chất lượng của không gian nội thất. Không chỉ đóng vai trò cung cấp nguồn sáng cho sinh hoạt, ánh sáng còn ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc, sự thoải mái và tính thẩm mỹ của từng không gian. Bài viết này của Lumora sẽ gợi ý cách bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất hiệu quả để gia chủ có thêm góc nhìn chuyên sâu trước khi bắt tay vào hoàn thiện không gian sống của mình.

Ánh sáng trong thiết kế nội thất là gì?

Ánh sáng trong thiết kế nội thất được hiểu là sự kết hợp giữa ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng. Đồng thời, việc này cũng nâng cao giá trị thẩm mỹ cho không gian. 

Thiết kế ánh sáng trong nội thất đòi hỏi sự tính toán đồng bộ về loại đèn, cường độ chiếu sáng, nhiệt độ màu và phương thức phân bổ theo từng khu vực chức năng. Một hệ thống ánh sáng được quy hoạch chuẩn mực không chỉ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt mà còn tôn vinh giá trị kiến trúc và tối ưu hiệu quả thẩm mỹ của không gian.

Phân loại ánh sáng trong thiết kế nội thất

Ánh sáng trong thiết kế nội thất được phân thành 3 nhóm chính: ánh sáng tổng thể , ánh sáng nhiệm vụ và ánh sáng nhấn. Mỗi loại ánh sáng sẽ đảm nhiệm vai trò khác nhau trong không gian.

Ánh sáng tổng thể

Đây là nguồn sáng chính cung cấp sự chiếu sáng đồng đều cho toàn bộ căn phòng. Ánh sáng tổng thể sẽ đến từ đèn trần, đèn âm trần hoặc ánh sáng tự nhiên qua cửa sổ. 

Đặc điểm kỹ thuật quan trọng của loại ánh sáng này là đảm bảo cường độ vừa phải, không gây chói lóa. Nhiệt độ màu của ánh sáng tổng thể thường dao động trong khoảng 2700K – 4000K để tạo cảm giác dễ chịu.

Ánh sáng nhiệm vụ

Ánh sáng nhiệm vụ tập trung vào những khu vực cần độ sáng cao để phục vụ hoạt động cụ thể như đọc sách, nấu ăn, làm việc hay trang điểm. Các loại đèn bàn, đèn sàn hoặc đèn gắn dưới tủ bếp thường được sử dụng. Theo đó, ánh sáng nhiệm vụ cần có cường độ đủ mạnh (300 – 500 lux tùy mục đích), nhiệt độ màu khoảng 3500K – 5000K để đảm bảo rõ nét và chân thực.

Ánh sáng nhấn

Ánh sáng nhấn dùng để làm nổi bật một chi tiết kiến trúc, đồ nội thất hoặc tác phẩm nghệ thuật. Đèn rọi, đèn hắt tường hoặc đèn LED trang trí là những lựa chọn phổ biến. Đặc điểm kỹ thuật quan trọng là hướng sáng tập trung, chỉ số hoàn màu (CRI) cao để giữ đúng màu sắc của vật thể. Đồng thời, yếu tố này tạo độ tương phản rõ ràng với ánh sáng xung quanh.

Nguyên tắc bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất

Một hệ thống chiếu sáng hiệu quả cần phải phù hợp với công năng, phong cách và cảm xúc mong muốn của không gian. Các nguyên tắc bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất dưới đây thường được các chuyên gia nội thất áp dụng để đảm bảo hiệu quả thị giác và sự tiện nghi:

Phân lớp ánh sáng

Không gian nội thất cần sự kết hợp của ít nhất 3 lớp ánh sáng: tổng thể, nhiệm vụ và nhấn. Mỗi lớp ánh sáng có vai trò riêng, giúp đảm bảo công năng sinh hoạt và tạo điểm nhấn thẩm mỹ. Khi phối hợp, kiến trúc sư thường tính toán độ lux (Cường độ chiếu sáng Lumen trên một mét vuông) cần thiết cho từng không gian để tránh dư sáng hoặc thiếu sáng.

Đảm bảo độ sáng phù hợp

Mỗi khu vực cần mức độ ánh sáng trong thiết kế nội thất khác nhau. Ví dụ, phòng khách cần khoảng 100 – 300 lux để tạo sự thoải mái. Trong khi đó, phòng bếp và phòng làm việc cần cao hơn, từ 300 – 500 lux để đảm bảo sáng rõ. Ngoài ra, phòng ngủ chỉ cần 50 – 150 lux để giữ cảm giác thư giãn. Việc tính đúng độ sáng theo diện tích và công năng sẽ giúp không gian cân bằng và tiết kiệm điện năng.

Kiểm soát nhiệt độ màu

Nhiệt độ màu là yếu tố then chốt tác động trực tiếp đến tâm trạng và hiệu quả sử dụng không gian. Theo đó, ánh sáng 2700K – 3000K tạo cảm giác ấm áp, thư giãn, phù hợp cho phòng ngủ và phòng khách. Khoảng 3500K – 4000K mang sắc thái trung tính, hỗ trợ sinh hoạt tại bếp và khu vực chung. Trong khi đó, dải 4000K – 5000K cho ánh sáng mát, rõ nét, lý tưởng để tăng khả năng tập trung trong phòng làm việc.

Tận dụng ánh sáng tự nhiên

Ánh sáng tự nhiên nên được ưu tiên đưa vào không gian qua cửa sổ, giếng trời hoặc vách kính. Thiết kế cần cân nhắc hướng chiếu để tránh ánh sáng trực tiếp gây chói hoặc nóng. Theo đó, rèm, lam chắn nắng hoặc kính low-E có thể được dùng để kiểm soát cường độ và chất lượng ánh sáng.

Giảm chói và tránh bóng đổ 

Hệ thống ánh sáng trong thiết kế nội thất cần được bố trí sao cho không tạo vùng chói hoặc bóng đổ khó chịu, đặc biệt ở phòng làm việc và bếp. Việc chọn đèn có chóa chống chói, điều chỉnh góc chiếu hoặc sử dụng ánh sáng khuếch tán sẽ khắc phục triệt để vấn đề này.

Gợi ý bố trí ánh sáng theo từng khu vực chức năng

Ánh sáng nên được thiết kế theo công năng cụ thể của từng phòng thay vì sử dụng một công thức chung. Dưới đây là những gợi ý bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất mà gia chủ có thể tham khảo:

Phòng khách

Phòng khách là không gian sinh hoạt chung và tiếp khách. Do đó, không gian này cần ánh sáng tổng thể cân bằng, có thể là đèn trần hoặc đèn âm trần. Để tạo điểm nhấn, gia chủ nên thêm đèn hắt trần hoặc đèn sàn ở góc sofa, kết hợp đèn spotlight chiếu vào tranh hoặc kệ trang trí. Đặc biệt, nhiệt độ màu 2700K – 3500K trong phòng khách giúp tạo không khí ấm cúng, đồng thời phản chiếu tốt trên các bề mặt gỗ, đá hoặc kính.

Phòng ngủ

Phòng ngủ hướng đến sự thư giãn nên cần ánh sáng dịu nhẹ. Đèn trần nên có ánh sáng ấm, độ sáng vừa phải (50 – 150 lux). Đèn đầu giường hoặc đèn treo thả sẽ giúp tạo không khí gần gũi, đồng thời thuận tiện khi đọc sách trước khi ngủ. 

Nếu có bàn làm việc hoặc góc trang điểm trong phòng, gia chủ cần bố trí đèn task lighting riêng biệt với cường độ đủ mạnh để tránh gây mỏi mắt.

Phòng bếp

Phòng bếp cần hướng đến sự rõ ràng và an toàn. Vì vậy, ánh sáng trong thiết kế nội thất tổng thể có thể dùng đèn trần sáng đều, kết hợp với đèn LED gắn dưới tủ bếp để chiếu sáng khu vực chế biến. 

Khu vực bàn ăn nên sử dụng đèn thả để tạo nguồn sáng tập trung, đồng thời đóng vai trò như một điểm nhấn thẩm mỹ trong không gian. Với phòng bếp, mức độ chiếu sáng lý tưởng dao động từ 300 – 500 lux kết hợp nhiệt độ màu trung tính 3500K – 4000K. Sự lựa chọn này không chỉ giúp thực phẩm hiển thị màu sắc tự nhiên mà còn mang lại cảm giác sạch sẽ, gọn gàng cho toàn bộ không gian bếp.

Phòng làm việc

Phòng làm việc đòi hỏi ánh sáng hỗ trợ tập trung và giảm căng thẳng mắt. Ánh sáng tổng thể cần trung tính đến mát (4000K – 5000K), kết hợp với đèn bàn có khả năng điều chỉnh hướng và cường độ. 

Ngoài ra, việc bố trí đèn nên tránh tạo bóng đổ trên mặt bàn hoặc màn hình máy tính. Đặc biệt, chỉ số hoàn màu (CRI) cao trên 80 giúp hiển thị màu sắc chính xác. Điều này đặc biệt quan trọng đối với công việc thiết kế hoặc sáng tạo.

Những sai lầm thường gặp khi bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất

Trong quá trình bố trí ánh sáng trong thiết kế nội thất, gia chủ thường mắc phải một số sai lầm phổ biến. Nếu không khắc phục, các lỗi này có thể làm giảm giá trị thẩm mỹ và công năng của không gian sống:

Chỉ sử dụng một nguồn sáng duy nhất:

Nhiều người chỉ lắp đèn trần cho cả căn phòng, dẫn đến ánh sáng đơn điệu và thiếu chiều sâu. Lúc này, giải pháp hiệu quả có thể áp dụng là phân lớp ánh sáng, kết hợp ánh sáng tổng thể, ánh sáng chức năng và ánh sáng nhấn.

Không tính toán độ sáng phù hợp từng không gian:

Việc lắp đèn theo cảm tính khiến khu vực quá sáng gây chói hoặc quá tối, ảnh hưởng đến sinh hoạt. Vì thế, gia chủ nên dựa vào tiêu chuẩn độ lux cho từng phòng để đảm bảo độ sáng hợp lý.

Bỏ qua yếu tố nhiệt độ màu:

Ánh sáng lạnh đặt trong phòng ngủ hoặc ánh sáng vàng yếu trong phòng làm việc sẽ gây ra sự bất tiện khi sinh hoạt. Việc chọn đúng dải Kelvin cho từng khu vực giúp tạo sự thoải mái và nâng cao hiệu quả sử dụng.

Đặt đèn sai vị trí, gây bóng đổ:

Lắp đèn ở vị trí không hợp lý, đặc biệt trong bếp hoặc phòng làm việc dễ tạo bóng trên khu vực cần sáng. Vì vậy, bố trí đèn theo góc chiếu khoa học và bổ sung đèn phụ là cách khắc phục hiệu quả ở trường hợp này.

Không tận dụng ánh sáng tự nhiên:

Việc lạm dụng ánh sáng nhân tạo có thể khiến không gian trở nên bí bách, đồng thời gia tăng điện năng tiêu thụ. Giải pháp hiệu quả là tối ưu nguồn sáng tự nhiên thông qua cửa sổ, giếng trời, hệ rèm hoặc lam chắn sáng. Điều này sẽ giúp cải thiện độ thoáng đãng và nâng cao hiệu quả tiết kiệm năng lượng.

Ánh sáng trong thiết kế nội thất không chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là công cụ quan trọng để kiến tạo không gian đẹp, tiện nghi và giàu cảm xúc. Việc hiểu rõ các loại ánh sáng, nguyên tắc thiết kế cũng như cách bố trí cho từng khu vực sẽ giúp gia chủ có được không gian sống lý tưởng.

Ánh sáng chỉ thực sự phát huy giá trị khi được kết hợp hài hòa trong một tổng thể kiến trúc nội thất thiết kế bài bản. Với đội ngũ kiến trúc sư và chuyên gia nội thất giàu kinh nghiệm, Lumora mang đến giải pháp thiết kế nội thất cao cấp, đảm bảo cân bằng giữa công năng, thẩm mỹ và ánh sáng. Liên hệ ngay với Lumora để được tư vấn chi tiết:

Lumora – Mang đến không gian hiện đại, sáng tạo, đáp ứng mọi giác quan của gia chủ.

Website: https://lumora.com.vn/

Hotline: 0985561361

Fanpage: https://www.facebook.com/thietkenoithatlumora

Email: thietkenoithatlumora@gmail.com

Địa chỉ: Phú Mỹ, Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội